Iako se vino pravi od grožđa, nije u pitanju uobičajeno stono grožđe kakvo se može naći u lokalnom marketu ili na pijaci. Vinsko grožđe (latinski naziv: Vitis vinifera) ima debelu opnu, manje zrno, slatko je i sadrži semenke. Postoji preko hiljadu različitih vrsta vinskog grožđa, međutim ovde će biti prikazano nekoliko širom sveta najčešće uzgajanih.
U ITALIJI je poznat kao Spanna, Spana, Picotenet, Pugnet (Aosta) i Chiavennasca (Lombardy). Postoje i neke podsorte.
Istorijat
Prvi put je spomenut u XIII veku u Alba regionu blizu Turina, mada se veruje da je sorta bila poznata i Rimljanima. Danas se poznaje po doprinosu kvalitetnim vinima Barolo i Barbaresco. Nebbiolo je stigao u Australiju iz univerziteta Dejvis, Kalifornija za program gajenja loza CSIRO u Merbejnu, ali mali komercijalni vinogradi u Australiji su došli od kasnijih pelcera poslatih u Merbejn 1974. ili od pelcera poslatih sa univerziteta u Turinu 1989.
Geografska distribucija
Najveći vinogradi Nebbiolo se nalaze u Pijedmontu u severoistočnoj Italiji. Ime je izgleda dobilo zbog magle koja je prisutna za vreme sezone branja. U ovom regionu Nebbiolo dostiže najbolji kvalitet jer okolina pruža savršene uslove za rast i ispunjava posebne zahteve ove zahtevne sorte. Može se naći u manjim količinama u Argentini, Kaliforniji, Švajcarskoj, Urugvaju i Australiji gde se drže mali vinogradi u posebno izabranim mestima King Valley regiona u Viktoriji, reke Margaret, regiona u zapadnoj Australiji i Meklaren Vale regiona južne Australije.
Osobine
Loza: Postoje nekoliko podsorta ali je loza generalno snažna i dobro rađa. Klimatski i zemljani uslovi su od izuzetne važnosti za kvalitet vina i sok zahteva pažljiv pristup. Listovi su petoprsti, tamnozeleni sa neregulisanom gornjom površinom. Donja površina je vrlo dlakava.
Plod: Grozdovi su srednje veličine, kompaktni, kupastog oblika i krilasti. Bobice su srednje veličine, okruglog oblika, tvrdokožne i sazrevaju kasno.
Vino: Sok Nebbiolo grožđa ima visok sadržaj kiseline, alkohola i tanina. Ono profitira od dugog starenja u burićima, postaje bogato, suvo, crno vino sa voćnom, bobičastom i cvetnom aromom i kompleksnom, punom paletom koja postaje sve bolja dok stari. Nebbiolo se koristi za pravljenje penušavih, mirnih, suvih ili slatkih, crnih stonih vina.
Istorijat
Kao najstarija poznata sorta grožđa koja verovatno vodi poreklo iz Stare Grčke odakle je prenesena kroz Italiju u romanističku Francusku, zabeleženo je da je izvezena iz luke Frontinjan u jugozapadnoj Francuskoj za vreme vladavine Sarlemanja. Muscat de Frontignan je stigao u Australiju 1832. godine u kolekciji Bazbija i Mekartur ga je 1864. godine proglasio kao pogodnom sortom za australijske uslove.
Geografska distribucija
Muscat de Frontignan je široko distribuiran ali se ne gaji uvek u velikim količinama i dok postoji pouzdana bela sorta postoje i podsorte koje prave grozdove sve tri boje: crne, roze i bele na istoj lozi. Izgleda da je bela sorta najčešća u Evropi, a ova iregulrano obojena podsorta je češće u Australiji u Južnoj Africi. Muscat de Frontignan je prisutan u Mediteranskoj Francuskoj, u Hérault, u Pirinejskom Orijentalu i Bas Languedoc. Mada se broj vinograda znatno smanjio nakon pojave filoksere, ove sorte ima u Italiji, Španiji, Mađarskoj, Grčkoj, SAD, posebno Kaliforniji, Argentini, Južnoj Africi i Australiji.
U Australiji otprilike pola ove sorte raste na jugu, a ostali vinogradi su u New South Wales i Rutherglen regionu severoistočne Viktorije gde je poznat kao Brown Muscat.
Osobine
Loza: Loza je snažna, poluuspravna, širi se i malo rađa. Listovi su srednje veličine, tri/petoprsti, tanki ,glatki, sa tamnozelenom gornjom povrsinom i bleđom donjom.
Plod: Grozdovi su srednje veličine, izduženi, cilindrični, kompaktni i ponekad krilasti. Bobice su srednje veličine, najčešće okrugle, providne, ali postaju neprovidne kad sazru i dobiju zlatno-žutu boju sa crvenkastim pegama. Sazru rano i brzo se isuše, ali se često ostavljaju da bi prozveli visoku koncentraciju šećera. Unutrašnjost je čvrsta i vrlo slatka, i sok je karakterističan po mošusnom ukusu.
Vino: Vino proizvedeno od Muscat de Frontignan grožđe se često meša sa drugim sortama, i može biti od penušavog belog vina sa voćnom, mošusnom paletom kao što je Clairette de Die iz jugoistocne Francuske, sve do suvog, mirnog, belog vina kao sto je Frontignac iz doline Barosa južne Australije, ili Vin Doux Naturel kao što je Rive Saltes u jugozapadnoj Francuskoj, ili Vin de Liqueor, pa sve do bogatog, ojačanog, desertnog vina koje sporo stari i postaje vino vrhunskog kvaliteta kao što je Muscat de Beaumes de Venisse iz jugoistočne Francuske i Brown Muscat iz Rutherglena u Viktoriji.
U AUSTRIJI je poznat kao Mataro, u Korova regionu New South Walesa kao Balzacas i u Great Western district Viktorije kao Esparte. U Španiji je ova sorta poznata kao, Mataro, Monastrell, Morastell, l’Espar ili Tinto. U Francuskoj kao Mataro, Carignane u Hérault, Balzac u Konjak regionu i l’Espar u Languedocu.
Istorijat
Mourvèdre vodi poreklo iz Španije gde je već u XVI veku prepoznat, identifikovan kao Murviedro u starom kraljevstvu Valensije i kao Mataro u Kataloniji. Ova sorta se onda proširila preko Rusijona i istočno preko južne Francuske. Broj vinograda je znatno opao nakon zaraze filoksere u Francuskoj 1860-ih godina, i tek se sad, u skorije vreme sve češće sreće. Ova vrsta je stigla u Australiju u Bazbi kolekciji iz Perpinjana (Rusijon) i iako ga Mekartur nije mnogo cenio, uspeo je da preživi.
Geografska distribucija
Mourvèdre se u velikoj meri gaji u Španiji, i kroz mediteransku Francusku do Bouches du Rhone. Takođe se gaji u SAD, pogotovu u Kaliforniji, i u Australiji. U Australiji najznacajniji vinogradi su u južnoj Australiji i u New South Walesu.
Osobine
Loza: Loza je uspravna i snažna, sa srednjim tri/petoprstim listovima, tamnozelene boje.
Plod: Grozdovi su srednje veličine, dugački, kupasti i krilasti. Bobice su okrugle, srednje veličine, plavo-crne boje, sa debelom kožom i pomalo gorkim sokom.
Vino: Vino ima dobru boju, bogato je, i iako je relativno neutralne palete, često je prilično oštro dok je mlado, visokog sadržaja kiselosti i alkohola,ali parfimisano, i omekšava dok stari. Njegova oštrina dovela je do toga da se koristi kao važno blend, umesto da ostane samo varietal vino. Koristi se kao jedna od trinaest sorti prihvaćenih za produkciju poznatog Chateauneuf-du-Pape, papskog vina iz doline Rajne (Fr.).
U Australiji se koristi ili kao varietal vino, ili se meša sa drugim sortama koje se često koriste za vina iz doline Rajne (Fr.), kao sto su Grenache, Chiraz, itd.
Mourvedre se koristi ponekad u jugozapadnoj Francuskoj u pravljenju Vin de Liqueor, ili kao vino porto stila u Australiji.
U FRANCUSKOJ ponekad poznat kao Vitraille.
Istorijat
Merlo najverovatnije vodi poreklo iz Bordo regiona jugozapadne Francuske, mada je prepoznat tek u XVIII veku. Ova vrsta je sve važnija, i vinogradi se sve više sire duž južne Francuske. U Australiji Merlo je stigao 1960-ih godina od strane C.S.I.R.O.
Geografska distribucija
Merlo je vrlo vazna sorta grožđa Bordo regiona jugozapadne Francuske. Takođe se može naći u SAD, posebno u Kaliforniji, potom Čileu, Italiji i Australiji i sve je rasprostranjeniji. U Australiji najizvanrednija vina ove sorte se prave u južnim delovima.
Osobine
Loza: Loza je snažna i brzo raste. Sa debelim, tamnozelenim listovima, najčešće petoprstim, sa grubom gornjom površinom i krznastom donjom.
Plod: Grozdovi su veoma veliki, cilindrični, ponekad krilasti. Sastoje se od labavih, neravnomerno sazrelih bobica, koje su plavo-crne boje, hrskave, slatke i sočne.
Vino: Buke je aromatičan i u paleti se osećaju tragovi bobica i šljiva. Vino je crveno, srednje punog tela, meko i okruglo, i generalno se pravi tako da se pije rano umesto da polako stari.
Čuda od merloa Iako u Australiji Merlo postaje sve popularniji kao varietal vino, poznatiji je po svom doprinosu kad se meša sa drugim crnim grožđem. Kombinacija merloa i kaberne sovinjona, gde mekoća merloa remeti ravnotežu tanina i ponekad tvrdoću kabernea koji dodaje dužinu paleti, je veoma efektna i najpopularnija. Ova kombinacija se može promeniti korišćenjem Cabernet Franc ili Malbeca kao što je slučaj u poznatim crnim vinima Bordoa.
U FRANCUSKOJ Marsanne je poznat kao Marsanne Blanche, Grosse Roussette ili Avilleran i u Švajcarskoj kao Ermitage ili Ermitage Blanc.Istorijat
Marsan je zabeležen dosta davno u Marsan regionu u Montelimar, i na padinama Hermitage u jugoistocnoj Francuskoj. Stigao je u Australiju u Bazbi kolekciji i poznato je da se gajio u Viktoriji 1860-ih godina. Loze u Tahbilku su verovatno najstariji čokoti Marsan loze na svetu koje jos uvek daju plod.
Geografska distribucija
Marsan raste u severnom delu reke Rajne u jugoistočnoj Francuskoj, u Švajcarskoj, u Valeu, i ima malih vinograda u Australiji, New South Walesu i Viktoriji, a loze iz Nagambije u centralnoj Viktoriji su od specijalnog značaja.
Osobine
Loza: Je snažna, plodonosna, i dobro prilagođena toplim, suvim i kamenitim uslovima. Listovi su veliki, okrugli, grubi, najčešće tri/petopsti sa mat tamnozelenom gornjom površinom, i svetlijom donjom.
Plod: Grozdovi su kupasti, krilasti, srednje veličine i labavi. Bobice su male, okrugle, relativno tanke kože i dobiju bogatu zlatnu boju kad sazru. Unutrašnjost je meka, sočna i slatka.
Vino: Sok se prepoznaje po visokom nivou alkohola i bogatoj boji, i može stariti u burićima od hrasta. U Francuskoj se pravi lagano, suvo, kratkotrajno, varietal vino, dok konkurent u Australiji ima više tela i karaktera, ali često ne stari dobro, mada nove tehnike sada vode do trajnijih vina. Sok od Marsana u regionu reke Rajne u Francuskoj se može dodati Sirazu da bi se dobilo izuzetno elegantno vino, i ono je glavna sorta koja se koristi u pravljenju poznatih belih Crozes-Hermitage vina i penušavih belih vina od St. Peray. Mešanjem sorti Rusan i Marsan, dobija se jedno aromatičnije, delikatno, interesantno vino, i te dve sorte su od velike važnosti u produkciji belih vina Rajne.
U FRANCUSKOJ najpoznatiji kao Côt, takođe kao Noir de Pressac, Gourdoux, Estrangey, Côte-Rouge, Pied de Perdrix, Malbec (Gironde) ili Auxerrois (Cahors u jugozapadnoj Francuskoj).
Istorijat
Malbek verovatno vodi poreklo iz jugozapadne Francuske, blizu Cahors i poznato je da je bio u Gironde regionu kasnih 1780-ih godina, i potom u Touraine. U Australiji, iako zabeležen u kolekciji Džejma Bazbija, verovatno je pogrešno imenovan i Makartur piše o njemu 1844. godine da su ga doneli Barton i Gestijer iz Bordoa i kako je verovatno pogodan za Australijske uslove.
Geografska distribucija
Malbek se još uvek moze naći u Cahors districtu, u Gironde regionu jugozapadne Francuske, i u Touraine (Loire), mada u sve manjim količinama. Gaji se u Argentini i Čileu u većoj količini, a manjoj u SAD-u i južnoj Australiji.
Osobine
Loza: Uspravna, snažna, vrlo plodonosna, rano rađa oslobođena bolesti tokom dobre sezone, sa sirokim tri/petoprstim tamnozelenim listovima, sa često žućkastim ivicama, glatkom gornjom površinom, i beljom krznastom donjom.
Plod: Grozdovi su veliki, labavi, duguljasti i mnogobrojni. Bobice su plavo-crne boje, okrugle, srednjeg oblika, sa tankom kožicom i daju vrlo sladak, bistar sok punog ukusa.
Vino: Jačina, boje i palete, količina kiselosti i alkohola u vinu pravljenom od Malbeka, mnogo zavise od varijacija u uzgajanju i klimatskim uslovima u raznim regionima produkcije. Generalno, od Malbeka se pravi lagani stil vina, dobre boje, slatko, ne mnogo aromatično, sa paletom bobica i začina. Brzo stari, i najbolje je kada se pije mlado. Sok se, najčešće meša sa sokom drugih vrsta grožđa. Za crvena Cahors vina dodaje visoki nivo alkohola, kiselosti, tanina i boje, daje punoću i boju vinu. Takođe se koristi u vinima St. Emilion i Graves u regionu Gironde gde je mekše sa manje kiselosti i delikatnije je. U Čileu ga mešaju sa tradicionalnim vrstama Bordoa (Merlot, Cabernet Franc i Petit Verdot). U Australiji daje vino sa dobrim taninima i bojom ali se najčešće koristi za mešanje, posebno sa Cabernetom.
U ŠPANIJJI je poznat kao Granacha, Garnacha i Garnache, kao Alicante ili Granaccia na Siciliji i u Francuskoj i kao Cannonau na Sardiniji.
Istorijat
Grenaš vodi poreklo iz Španije, verovatno iz Aragona. Vinogradi se šire kroz Roussillon, po mediteranskoj Francuskoj i istočno u mediteranskim regionima južne Evrope. Ova sorta je stigla u Australiju u kolekciji Džejmsa Bazbija 1832. godine, koju je on lično sakupljao i doneo iz Perpignana u Roussillonu. U južnuAustraliju ga je doneo doktor Kristofer Roson Penfold koji je ovamo stigao 1864. noseći sa sobom Grenache pelcere iz južne Francuske.
Geografska distribucija
Grenaš se sadi u mediteranskom pojasu od Španije do Sicilije, sa sve češćim vinogradima u južnoj Francuskoj. Takodje se gaji u južnoj Africi, SAD-u – posebno u centralnoj dolini Kalifornije, i u južnoj Australiji (Meklaren Vale, dolina Barosa, Clare).
Osobine
Loza: Je snažna i uspravno raste, dobro toleriše vetar, i najbolje joj odgovaraju topli, suvi i kameniti uslovi. Listovi su troprsti i pomalo uvijeni, sjajni, žuto-zeleni sa jasnim venama i bleđom donjom površinom.
Plod: Grozdovi su krilast, srednje veličine i kupastog oblika. Bobice su okrugle, crno-plave, debele kože i sočne.
Vino: Sok je sladak, varira u boji i bogatstvu u zavisnosti od klimatskih uslova i vitikulturalnih metoda pošto kvalitet zavisi od kontrolisane produktivnosti. Generalno je začinjen ukusom bobica, i meke palete sa relativno visokim sadržajem alkohola, ali može biti oskudan kiselinama, nivoom tanina i u boji. Grenaš se najčešće koristi u pravljenju tri vrste vina: poznatih roze vina iz Tavel regiona, u Cotes Du Rhone u jugoistočnoj Francuskoj, i u nekim regionalnim, suvim, crnim vinima. Međutim, potpuno različit se stil stvara kada se sok od nekog drugog crnog grožđa pomeša sa Grenašom kao u slučaju Mour Vedre (Mataro) i Cinsault, u vinima iz Cotes Du Rhone u jugoistocnoj Francuskoj ili uz selekciju od trinaest priznatih sorti vina iz obližnjeg Chateauneuf du Pape. Grenaš se koristi sam u Banyuls regionu Rusijona u južnoj Francuskoj u pravljenju ojačanih, slatkih, vina poznatih kao Vins Doux Naturels.
U Australiji potrošači su se zainteresovali za suva, crna, varietal vina pravljena od Grenaša, najčešće pravljena od starih loza koji daju bogato obojeno aromatično vino sa ukusom bobičastog voća i visokog alkoholnog sadržaja, pogotovo kada rastu u najpogodnijim uslovima. Takođe se Grenache uspešno meša sa drugim vrstama kao što su Mourvedre (Matar) i Chiraz, a koristi i u nekim porto vinima.
U FRANCUSKOJ je poznat kao Gamai Nicolas, Gamay Noir à Jus Blanc, Petit Gamai, Gamai Rond, Bourguignon Noir, Petit Bourguignon.
Istorijat
Današnji Gamay Noir à Jus Blanc verovatno vodi poreklo od loze koje je doneo car Probis 280. godine u region Liona istočne Francuske i koja verovatno vodi poreklo iz Dalmacije. Većina podvrsta su puno rađale ali davale vino slabog kvaliteta pa je dalja kultivacija Gamaya bila zabranjena u Burgundiji 1395. godine. Uprkos tome ova sorta je preživela i proširila se polako do Franche Comte, Touraine, Loire i Ardeche. Mada se u kolekciji Džejmsa Bazbija 1832. pod brojem 186 spominje Gamay Noir iz Haute Saone, ipak izgleda da su pravi Gamay klonovi, koji su sad u Australiji, relativno skoro doneseni.
Geografska distribucija
Svojevremeno jedna od najsađenijih sorti u Francuskoj, sada se može u najvećoj meri naći u Beaujolais, Burgundy i Dolini Loire. Ima je u Italiji, posebno u Toskani od 1825. godine i u spojenim regionima ex-Jugoslavije, Švajcarske, Austrije i Rumunije, a takođe u Čileu i Argentini.U Australiji raste na Mornington poluostrvu i blizu Beechworth u Viktoriji.
Osobine
Loza: Loza je relativno snažna, i dobro rađa. Listovi su najčešće celi, ali mogu biti troprsti, od male do srednje veličine, bledozeleni, glatki i sjajni sa žuto-zelenom donjom površinom.
Plod: Grozdovi su srednje veličine, kompaktni, kupastog oblika i ponekad krilasti. Bobice su crne boje, srednje veličine, duguljastog oblika, sa čvrstom kožom, ali meke, bele, slatke unutrašnjosti, i sazrevaju rano.
Vino: Od Gamaya se pravi svetlocrno vino sa velikom kiselošću, niskim procentom tanina, srednje težine, sa izrazitom aromom svežeg voća koja može odmah da se pije. Ovo vino se obično pojavljuje pod regionalnim imenom Beaujolais (istočna Francuska) gde je Gamay dominantna gajena sorta. Većina soka se prerađuje brzo od celih, umesto zgnječenih zrna od kojih se pravi kratkotrajno vino. Ali visoko kvalitetno vino može biti napravljeno kada se koriste tradicionalne metode i plodovi iz vinograda koji najviše odgovaraju njegovom uzgajanju kao Haute Beaujolais. Dolina reke Loare (zapadna Francuska) takodje pravi Gamay i ova sorta se najčešće koristi u roze vinima kao što su ona iz oblasti Anzu, ali se prerađuje na sličan način kao u drugim regionima.
SORTA je poznata kao Tokay u Francuskoj, kao Tokayu u Madjarskoj, i kao Tokayer ili Edler Weisser u Austriji i Nemačkoj. Ojačano vino poznato kao Tokay koje vodi poreklo iz severoistočne Viktorije u Australiji se međutim pravi od Mauscadelle grozđa. U bivšoj Jugoslaviji Furmint je poznat kao Šipon, Mislovai i Bijeli, ili čak pošipelj, mosler, zapfner.
Istorijat
Furmint verovatno vodi poreklo iz Mađarske, mada je moguće da je donesen u Mađarsku u ranom XIII veku. Odatle je prenet u Herrault, Gard i Languedoc regione u Francuskoj u ranom XIX veku. Furmint je donesen u Australiju u Bazbijevoj kolekciji 1832. ali nije se mnogo gajio, mada su vinogradi zabeleženi u Great Western u Viktoriji 1868. godine.
Geografska distribucija
Furmint se najviše gaji u Austriji, Madjarskoj, Čehoslovačkoj i bivšoj Jugoslaviji, te ostalim zemljama centralne Evrope i istočnog (bivšeg) SSSR-a.
Osobine
Loza: Loza raste uspravno ali nije mnogo snažna ni plodna. Listovi su skoro okrugli, sa jarkozelenom gornjom površinom i vrlo svetlom, mat donjom površi.
Plod: Grozdovi su srednje veličine, cilindričnog oblika i ponekad krilasti. Bobice su okrugle, različitih veličina sa polu-transparentnom kožom, meke i zlatne boje kada sazru, i najčešće se beru kasno (mada sazrevaju rano). Podložni su truljenju.
Vino: Sok je visoko kiselog i alkoholnog sadržaja, i može biti gorko-sladak, ali se od njega pravi jako vino u Mađarskoj i istočnoj Evropi. Poznatije je kad se koristi u proizvodnji finih, slatkih, desertnih vina, kao onih iz Languedoca u jugozapadnoj Francuskoj, kao Tokay Princesse ili Tokay vina iz Madjarske gde se Tokay meša sa Harslevelu i buke i paleta tokom vremena dobijaju svoje specifičnekarakteristike.
Veoma je važno da dobro pročitate „Uslove kupovine” i imate ih u vidu prilikom ostvarivanja svojih porudžbina. Na ovaj način se od zloupotreba štite prava svih učesnika u procesu kupoprodaje te Vas molimo da prihvatite ove mere predostrožnosti kao obostranu zaštitu u procesu.
