Međunarodni katalog sorti vinove loze navodi preko sto sinonima za kadarku, između ostaloga imena gamza, četereška, braničevka, dok naziva skadarka upućuje da potiče iz okoline Skadra. Postoji i druga teorija prema kojoj dolazi iz Turske (pominje se deo Istanbula Üsküdar) gde je dominirala u 19. veku, ali je danas tamo nema pa se u stručnim krugovima kadarke najčešće vodi kao balkanska sorta koju su Srbi tokom svojih seoba doneli sa sobom na sever.

Za poznavaoce vinskih prilika u Srbiji više nije iznenađenje što se kadarka poslednjih godina sve češće nalazi u samom vrhu najboljih vina naše zemlje. Ponovni uspon te nekada dominantne crvene sorte na Fruškoj gori potvrdio je i izbor Kadarke Kanias 2017 Sagmeister za najbolje crveno organsko ili prirodno vino Srbije u 2021. godini.

Po prvi put ove godine 20. novembra obeležava se Dan kadarke, sorte od koje se dobijaju sve popularnija vina u Srbiji.

Sve popularnija vinarija Mauer iz Hajdukova, na severu Vojvodine, koju vodi Oskar Maurer, poznat po proizvodnji vina rađenih uz minimalne intervencije u podrumu i na organski način, pustiće do kraja godine dve nove etikete – prvi put na našem tržištu pojaviće se organski penušavac od sorti medenac beli i grašac, kao i sasvim specijalna kadarka pod nazivom Kadarka Gravitacija 2020.

Kadarka Fantazija 2015 vinarije Tonković s Palića osvojila je nedavno u Mađarskoj šampionski Grand Prix pehar i proglašena, doduše nezvanično, za najbolju kadarku na svetu. Ali, u prvim vestima s takmičenja Kadarka Nemzetközi Nagydíj Borverseny, najverovatnije zbog komunikacije na mađarskom, došlo je do greške pa su srpski vinski mediji preneli da je pobediničko vino Rapsodija 2015, koja je takođe završila sa zlatnom medaljom.

FantazijaTonković, vino je sa geografskim poreklom označenim kao Subotičko-Horgoška peščara. Iz jedinstvenog monostortnog vinograda vinarije Tonković u mestu Bački vinogradi, dolazi suvo crveno vino sa, za njega idealnih, 13 % alkohola.

Ima li ko bolju kadarku na ovome svetu od one iz vinograda Ignacija Tonkovića, pobodene u peščanim dinama Bačkih Vinograda tik uz mađarsku granicu? Decanter, najvažnije svetsko ocenjivanja vina, odgovorno tvrdi da nema. Dokaz je lako vidljiv – u podrumu Vinarije Tonković nema boce a da je ne krasi čuvena metalize Decanter oznaka vrednosti!

Otprilike su dvije godine prošle od dana kad smo, vjerojatno u nekoj alkoholnoj maglici, glavni urednik revije Svijet u čaši Željko Suhadolnik, vinski kritičar Večernjeg lista Vitomir Andrić i ja osnovali Klub Vinske zvijezde koji je upravo završio drugu sezonu najopsežnijeg i najstrožeg ocjenjivanja vina s hrvatskog tržišta. Sad smo sretni jer smo u petak u prepunoj dvorani Casino zagrebačkog hotela Esplanade proglasili najbolje i podijelili im priznanja. 

Uz ćevape, kobasice, krilca, pljeskavice, krmenadle, vešalice, grilovano povrće i druge roštiljske adute, mnogi ne mogu ništa drugo ni da zamisle do krigle ledenog (pa čak i mlakog) piva. Generalno, pivo služi da ispere nepce i pripremi ga za nalete ukusa i teksture roštiljskog mesa začinjenog lukom i snažnim prilozima, ponekad i da pogura zaostali zalogaj.

Iako se čini da su vinsku sortu kadarka negde iz kripto-depresije Skadarskog jezera u amanet poneli Srbi tokom velike seobe na sever krajem XVII veka, ona je danas popularnija kod naših severnih suseda (Mađarska) i u Vatikanu nego na sprskoj trpezi. Šteta, prema onome što potencijalno nudi. Srećom, Vinarija Tonković uz pomoć Španaca vredno radi na rehabilitaciji ove loza koja nudi slasno vino sa ukusom karamele.